Flow Motion စနစ်ဖြင့် PET/CT စကင်န်

အခြေခံအချက်အလက်

လက်ရှိတွင် ကင်ဆာဝေဒနာရှင်များအတွက် ကုသခြင်းဆိုင်ရာ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုသည် 3D ဓာတ်ရောင်ခြည်သုံးခြင်း၊ ဒေသဆိုင်ရာ ရလဒ်များပေးသည့် ဓာတုကုထုံးပေးခြင်း (Target Therapy) ကဲ့သို့သော ပိုမိုကောင်းမွန်ပြီး သင့်လျော်သော ကုသမှုရလဒ်များကို ပေးစွမ်းနိုင်ပြီး ကုသမှုသည် ကောင်းမွန်ထိရောက်မှု ရှိစေပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရာတွင် သတိထားရမည့်အချက်မှာ အရေးကြီးဆုံးဖြစ်သည်။ (Sensitivity) နဲ့ တိကျမှု (Accuracy) ပါဘဲ။
ဓါတ်ရောင်ခြည်သုံးကိရိယာများဖြင့် ရောဂါစစ်ဆေးခြင်းသည် အလွန်အရေးကြီးပြီး ဤအုပ်စုတွင် ဆေးဘက်ဆိုင်ရာကိရိယာများစွာရှိသည်။ CT Scan (CT Scan)၊ MRI (MRI) သို့မဟုတ် Ultrasound (အာထရာဆောင်း) စသည်တို့ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သိနိုင်ပါသည်။
ကင်ဆာအတွက်၊ ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရန် အသုံးပြုသည့် စက်များရှိသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် 10 နှစ်ခန့် အသုံးပြုလာသော်လည်း ထိုင်းလူမျိုးများကြားတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် မသိနိုင်သေးပေ။ ၎င်းမှာ PET/CT Scan (PET CT Scan) ဖြစ်သည်။

PET/CT Scan အကြောင်း

PET/CT Scan သည် ဓာတ်မှန်ရိုက်ရောဂါ စစ်ဆေးခြင်း ဖြစ်သည်။ ဓာတ်မှန်ရိုက်စစ်ဆေးခြင်းကိရိယာနှစ်ခုကို တစ်ပိုင်းတည်း ပေါင်းစပ်ခြင်းဖြင့်။ ၎င်းသည် ဆရာဝန်များသည် ရလဒ်များကိုဖတ်ရှုနိုင်ပြီး အခြားကိရိယာများဖြင့် စစ်ဆေးခြင်းဖြင့် မမြင်နိုင်သော သို့မဟုတ် ရောဂါအမည်မသိနိုင်သော ရောဂါများကို ရှာဖွေနိုင်သည့် PET Scan မှ ဒေတာကို မြင့်မားသော အာရုံခံနိုင်စွမ်း (Sensitivity) ဟူသော ကိရိယာနှစ်ခုလုံး၏ စွမ်းဆောင်ရည်ကို တိုးမြှင့်နိုင်စေပါသည်။ ဆရာဝန်သည် CT စကင်န်မှ ပုံများဖြင့် ရောဂါတည်နေရာကို တိကျရှင်းလင်းစွာ ဆုံးဖြတ်နိုင်သည်ဟူသောအချက်နှင့် ပေါင်းစပ်ထားသည်။

PET/CT Scan စစ်ဆေးခြင်း လုပ်ငန်းစဉ်

PET/CT Scan လုပ်ငန်းစဉ်သည် အထူးဂလူးကို့စ်အမျိုးအစားကို ထိုးသွင်းခြင်းဖြင့် စတင်သည်။ ခန္ဓာကိုယ်အတွင်း၌ ဓာတ်ရောင်ခြည်များ ပါဝင်သည်။ ဤအထူးသကြားသည် တစ်သျှူးအမျိုးအစားပေါ် မူတည်၍ ခန္ဓာကိုယ်ရှိ အမျိုးမျိုးသော တစ်ရှူးများသို့ စုပ်ယူသည်။ ထို့နောက် ထိုတစ်ရှူးမှ ရောင်ခြည်များကို ထုတ်လွှတ်သည်။
ဆရာဝန်သည် ထိုခန္ဓာကိုယ်ကို ဓာတ်မှန်ရိုက်ရန် PET Scan စက်ကို အသုံးပြုမည်ဖြစ်သည်။ ဒါက တောက်ပတဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ပုံသဏ္ဍာန်ကို ပေးစွမ်းတယ်။ အရေးကြီးသောအချက်မှာ အဆုတ်ကင်ဆာ၊ အူမကြီးကင်ဆာ၊ nasopharyngeal cancer၊ ရင်သားကင်ဆာစသည့် အစိုင်အခဲအကျိတ်အမျိုးအစားများစွာသည် ပုံမှန်တစ်သျှူးများထက် ဤအထူးသကြားအမျိုးအစားကို ပိုမိုဖမ်းယူနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ခန္ဓာကိုယ်ရှိ သာမန်တစ်ရှူးများထက် ပိုမိုကြည်လင်တောက်ပသော တောက်ပသည့်နေရာတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်လာစေသည်။ ၎င်းသည် ကင်ဆာရောဂါသည် အချို့သော အင်္ဂါများသို့ ပျံ့နှံ့သွားသော အချို့လူနာများတွင် ကင်ဆာကို ဆရာဝန်များကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်စေပါသည်။ ဤချောင်းများသည် ထိုအင်္ဂါများတွင် ပေါ်လာမည်ဖြစ်သည်။ ဤဖြစ်စဉ်သည် ဆဲလ်အတွင်းရှိ ဇီဝဓာတုအဆင့်တွင် ဖြစ်ပေါ်ပါသည်။ (Metabolism) အရ မူအားဖြင့် ကင်ဆာတွင် မူမမှန်မှုများ၊ PET Scan ကို မျက်စိနှင့်မြင်ခြင်း သို့မဟုတ် အခြားသော ဓာတ်မှန်ရိုက်စစ်ဆေးမှုများ မပြုလုပ်မီ ဆဲလ်အတွင်း ဇီဝဓာတုဗေဒတွင် မူမမှန်မှုများ ရှိနေမည်ဖြစ်သည်။ (Sensitivity) အလွန်မြင့်မားသည်။

PET/CT Scan ၏ အားသာချက်များ

ကင်ဆာဆေးဘက်ဆိုင်ရာနယ်ပယ်တွင်၊ PET/CT ကို အဆင့်များစွာဖြင့် ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရန် အသုံးပြုသည်-

• ရောဂါအဆင့်သတ်မှတ်ခြင်း (Staging)
• ကုသမှုအတိုင်းအတာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခြင်း (Treatment Monitoring)၊
• ပြန်ဖြစ်ခြင်းကို စစ်ဆေးပါ (ပြန်လည်စတင်ခြင်း)

ထိရောက်သောကုသမှု ကုသမှုအမျိုးအစားနှင့် နည်းလမ်းသည် ရောဂါ၏ တကယ့်အဆင့်နှင့် ကိုက်ညီရမည်။ ရောဂါ၏အဆင့်ကို တိကျစွာသတ်မှတ်ခြင်းသည် လူနာအတွက် လုံးဝအကျိုးမရှိပါ။ လေ့လာမှုများစွာအရ PET/CT စကင်န်များသည် ရောဂါ၏ မှန်ကန်သောအဆင့်ကို ဆုံးဖြတ်ရာတွင် အထောက်အကူဖြစ်စေသည်ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ ကုသမှုအတိုင်းအတာတစ်ခုအနေဖြင့် PET/CT Scan သည် ဆရာဝန်အား ကူညီပေးပါလိမ့်မည်။ ပေးထားသော ကုသမှုကို ကင်ဆာက တုံ့ပြန်ပါသလား။ မတုံ့ပြန်ပါက ဆရာဝန်များသည် ဆေးဝါးအမျိုးအစား သို့မဟုတ် ကုသမှုကို စောစောစီးစီးပြောင်းလဲနိုင်ပြီး ဆေး၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို လျှော့ချနိုင်ပြီး အကျိုးမရှိသော ကုသမှုကုန်ကျစရိတ်ကို လျှော့ချနိုင်သည်။
ဤကိစ္စတွင် အလွန်ထင်ရှားသော ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ Lymphoma ကုသမှု၊ PET/CT သည် ကုသမှု၏ အဆင့်တိုင်းနီးပါးတွင် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ကင်ဆာကုသမှုနည်းလမ်းများပေါ်တွင် PET/CT စစ်ဆေးမှုများ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို အစီရင်ခံသည့် လေ့လာမှုများစွာရှိသည်။ PET/CT ဖြင့် လူနာများကို စစ်ဆေးပြီးနောက်၊ ကုသသော သမားတော်သည် ရောဂါဖြစ်ပွားမှု၏ 30% ခန့်တွင် မူလကုသမှုအစီအစဉ်ကို ပြောင်းလဲပါသည်။ တော်တော်စဉ်းစားထားတဲ့ အရာပါ။
သို့သော်လည်း PET/CT သည် ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေရာတွင် နောက်ဆုံးအဖြေဖြစ်သည့် ကိရိယာတစ်ခုမဟုတ်ပေ။သို့သော် PET/CT သည် ရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိမှုကို ပိုမိုတိကျစေရန် ကူညီပေးမည်ဖြစ်ပြီး ရလဒ်အနေဖြင့် ဆရာဝန်၏ကုသမှုသည် ပိုမိုထိရောက်မည်ဖြစ်သည်။ ထို့အပြင် ကင်ဆာအမျိုးအစားနှင့် အညွှန်းအတိုင်း မှန်ကန်သော PET/CT ကို ရွေးချယ်ခြင်းသည်လည်း အလွန်အရေးကြီးပါသည်။ လူနာအတွက် အကျိုးအရှိဆုံးရရန်၊ ဆေးဝါးအမျိုးအစား သို့မဟုတ် ကုသမှုကို စောစီးစွာပြောင်းလဲနိုင်ပြီး ဆေးဝါး၏ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို လျှော့ချနိုင်ပြီး အကျိုးမရှိသော ကုသမှုကုန်ကျစရိတ်ကို လျှော့ချနိုင်သည်။ ဤကိစ္စတွင် အလွန်ရှင်းလင်းသော ဥပမာတစ်ခုဖြစ်သည်။ Lymphoma ကုသမှု၊ PET/CT သည် ကုသမှု၏ အဆင့်တိုင်းနီးပါးတွင် အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်နေကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။

mCT Flow အတ္ထုပ္ပတ္တိ

Bangkok Cancer Hospital Wattanosoth သည် ကင်ဆာအထူးပြုဆေးရုံဖြစ်သည်။ Siemens ကုမ္ပဏီမှ နည်းပညာအသစ်ဖြစ်သော Biograph mCT Flow ကိုအသုံးပြုထားသော PET/CT စက်အသစ် ၂ လုံးဖြင့် လူနာများအား ဝန်ဆောင်မှုပေးရန်အတွက် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီ ဖြစ်ပြီး စစ်ဆေးမှုသည် ပိုမိုနူးညံ့ပြီး သက်တောင့်သက်သာရှိစေမည်ဖြစ်သည်။ စာမေးပွဲကုတင်ပေါ်မှာ စက်၏လည်ပတ်မှုချောမွေ့သည်။ လွန်ခဲ့သော 10 နှစ်က ယခင်မော်ဒယ်နှင့် မတူဘဲ PET Scan ရုပ်ပုံအရည်အသွေးမှာလည်း ပိုမိုမြင့်မားသည်။ ၎င်းသည် ဆရာဝန်များအား စကင်န်ဖတ်မှုများကို ပိုမိုယုံကြည်မှုနှင့် တိကျမှုဖြင့် အနက်ဖွင့်နိုင်စေပါသည်။

ကင်ဆာရောဂါ ပျောက်ကင်းရန် မျှော်လင့်ချက်

လွန်ခဲ့သည့်နှစ်များစွာက ကင်ဆာရောဂါရှာဖွေတွေ့ရှိသူများသည် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်းနှင့် စိတ်ဓာတ်ကျခြင်းတို့ကို ခံစားကြရသည်။ ရောဂါရှာဖွေခြင်းနှင့် ကုသမှုတွင် နှစ်မျိုးလုံးရှိသည်။ ရလဒ်အနေနဲ့ ကင်ဆာဝေဒနာရှင် အများအပြားကို ဒီရောဂါကနေ ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ပါတယ်။ အချို့သောအခြေအနေများတွင် ၎င်းတို့သည် လုံးဝပျောက်ကင်းခြင်းမရှိသော်လည်း အချိန်ကြာမြင့်စွာ အသက်ရှင်နိုင်ပြီး ပုံမှန်ဘဝသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိနိုင်သည်။ ယခုအချိန်အထိ ကင်ဆာရောဂါကို နာတာရှည်ရောဂါတစ်မျိုးအဖြစ် ရှုမြင်ထားသော်လည်း အလွန်ကြောက်စရာကောင်းသည်။ လူနာသည် ရောဂါဖြင့် ပျော်ရွှင်စွာနေထိုင်နိုင်ပြီး ဆရာဝန်ညွှန်ကြားသည့်အတိုင်း အချိန်အခါအလိုက် ဆေးစစ်မှုခံယူပါ။ မှန်ကန်သော ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှုနှင့် ရောဂါကာကွယ်ခြင်းသည် ပထမဆုံးလုပ်ဆောင်ရမည့်အရာဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ခုကတော့ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးဖို့ စီစဉ်ထားပါတယ်။ ပြီးတော့ ဒီရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေရှိတယ်လို့ သံသယရှိတဲ့အခါ စိတ်မဆိုးပါနဲ့။ ဆရာဝန်နှင့် ချက်ချင်း တိုင်ပင်သင့်သည်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ ကင်ဆာရဲ့ အစောပိုင်း အဆင့်ကို ဖော်ထုတ်ပြီး ပျောက်ကင်းအောင် ကုသနိုင်ပါတယ်။